Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego WPiA UŁ wraz z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych (CARS) zapraszają na konferencję „Ustawa o prawach konsumenta – szanse i zagrożenia”, która odbędzie się 15 września 2014 r. w Łodzi.

Ustawa o prawach konsumenta wdraża do polskiego systemu prawnego dyrektywę 2011/83/UE, wprowadzając wiele rozwiązań dotyczących obowiązków przedsiębiorcy w umowach zawieranych z konsumentami, obowiązków informacyjnych w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległość, prawa odstąpienia konsumenta od umowy, umów dotyczących usług finansowych zawieranych na odległość oraz gwarancji i rękojmi.

Konferencja będzie transmitowana on-line na stronie www.uokik.gov.pl.

Zgodnie z regulacją art. 23 (1) § 4 k.p. w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

W związku z powyższym powstało pytanie, czy w takiej sytuacji pracownikowi przysługuje prawo do tzw. odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę za 7-dniowym uprzedzeniem w trybie art. 23 (1) § 4 k.p. w związku z przejściem zakładu pracy na nowego pracodawcę nie wyklucza uprawnienia tego pracownika do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Jednakże, prawo do odprawy przysługuje, gdy przyczyną rozwiązania umowy o pracę była istotna zmiana warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika. W takim przypadku pracownik inicjuje rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn, które leżą po stronie pracodawcy, tzn. że istotna zmiana warunków zatrudnienia niejako zmusza pracownika do rozwiązania umowy o pracę z własnej inicjatywy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2009 r., sygn. akt II PK 275/08).

Tak więc rozwiązanie stosunku pracy w trybie ww. artykułu co do zasady nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika.

W sytuacji zaś gdy w związku z przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę warunki pracy pracownika nie uległy pogorszeniu, poza tym, istotnym motywem rozwiązania przez pracownika umowy o pracę byłaobawa przed konsekwencjami wynikającymi z przypisywanego mu zaniedbania obowiązków pracowniczych – w tej sytuacji nie spełnił on przesłanek nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2009 r., sygn. akt II PK 113/09).

Stosowanie dwutygodniowych okresów wypowiedzenia w przypadku długoletnich umów na czas określony jest nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 33 k.p. przy zawieraniu umowy na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Należy mieć jednakże na uwadze, iż nie w każdym przypadku uzasadnione będzie stosowanie zaledwie dwutygodniowego okresu wypowiedzenia.

Pracodawca zatrudniający pracownika na podstawie długoletniej umowy o pracę na czas określony, nie może bowiem traktować takiego pracownika gorzej, aniżeli innych pracowników, zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony. W przeciwnym razie naraża się na zarzut dyskryminacji.

Zgodnie z najnowszym orzecznictwem Sądu Najwyższego długoletnie umowy na czas określony mogą być traktowane jak umowy na czas nieokreślony (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2014 r., sygn. akt I PK 308/13).

Aby więc uniknąć ryzyka sporu sądowego należy każdorazowo rozważyć, czy aby okres na jaki jest zawierana umowa na czas określony nie jest zbyt długi.

Artykuł 11a ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych (tj. z dnia 10 stycznia 2014 r. Dz.U. z 2014 r. poz. 196), zwaną dalej: Uut może być podstawą odpowiedzialności organizatora turystyki także za szkodę niemajątkową w postaci tzw. zmarnowanego urlopu.

W praktyce oznacza to, iż klient biura podróży niezadowolony z jakości oferowanych mu usług może żądać nie tylko odszkodowania tytułem naprawienia szkody majątkowej jaką poniósł w związku z wyjazdem, ale również zadośćuczynienia tytułem poniesionej szkody niemajątkowej.

Sąd Najwyższy stwierdził co prawda, iż prawo do spokojnego wypoczynku (urlopu) nie jest dobrem osobistym mieszczącym się w katalogu dóbr zawartym w art. 23 k.c., tym niemniej zachowanie się organizatora turystyki, prowadzące do „zmarnowania urlopu”, może jednak naruszać dobra osobiste przykładowo wymienione w tym przepisie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2011 r., sygn. akt I CSK 372/10). W niektórych sytuacjach działanie (zaniechanie) organizatora turystyki, prowadzące do „zmarnowania urlopu”, będzie bowiem jednocześnie naruszeniem dobra osobistego np. w postaci zdrowia albo nietykalności lub wolności osobistej.

Sąd Najwyższy uznał w uchwale z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt III CZP 79/10, że niematerialny charakter szkody w postaci „zmarnowanego urlopu” nie może budzić wątpliwości, gdyż w majątku poszkodowanego nie dochodzi z tego tytułu do jakiegokolwiek uszczerbku. Jest poza tym oczywiste, że przyjemność oczekiwana w związku z podróżą (urlopem), a nieuzyskana w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zawartej umowy, pozostaje wyłącznie w sferze wrażeń i uczuć, jest więc zjawiskiem czysto psychicznym, pozbawionym elementu majątkowego lub komercyjnego.

Problematyka szeroko rozumianej umowy o podróż oraz odpowiedzialności z tego tytułu stała się przedmiotem regulacji w art. 5 ust. 1 i 2 dyrektywy nr 90/314 implementowanej przez Polskę w art. 11a Uut.

W wyroku z dnia 12 marca 2002 r., S. Leitner v. TUI Deutschland GmbH, nr C-168/00 (EurlexJ0168), odpowiadając na pytanie prejudycjalne Sądu Okręgowego w Linzu (Austria), czy art. 5 dyrektywy 90/314 powinien być wykładany w ten sposób, że pojęciem szkody należy obejmować także uszczerbek niemajątkowy w postaci utraty przyjemności wypoczynku (the loss of enjoyment of the holiday), Trybunał orzekł, iż wymieniony przepis „co do zasady przyznaje konsumentowi prawo do odszkodowania za uszczerbek niemajątkowy poniesiony na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez organizatora imprezy turystycznej”.

Trybunał uznał, że brak specyfikacji w art. 5 dyrektywy 90/314 rodzajów uszczerbków podlegających kompensacji – jako zabieg celowy – stwarza podstawy do szerokiej interpretacji pojęcia szkody, czemu sprzyja także pozanormatywne znaczenie umowy o imprezę turystyczną; turystyka jako sektor przekrojowy i związany z wieloma dziedzinami działalności gospodarczej jest obiektem szczególnej dbałości o wzrost konkurencyjności i upraszczanie istniejącego prawodawstwa europejskiego. Poza tym, podstawowym bodźcem pobudzającym konsumenta do korzystania z imprezy turystycznej jest osiągnięcie korzyści niematerialnej (przyjemności wypoczynku, spokoju, relaksu, poczucia komfortu itp.); nieuzyskanie jej na skutek zaniedbań organizatora, a więc utrata przyjemności (zmarnowanie urlopu) jest często jedynym uszczerbkiem poniesionym przez konsumenta.

W polskim prawie podstawę odpowiedzialności biura podróży stanowi art. 11a Uut. Zgodnie z ww. przepisem organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie:

• działaniem lub zaniechaniem klienta;
• działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykonywaniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć,
• siłą wyższą.

Przy czym, wyłączenie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, w przypadkach wymienionych powyżej, nie zwalnia organizatora turystyki od obowiązku udzielenia w czasie trwania imprezy turystycznej pomocy poszkodowanemu klientowi.

Przyjęcie, że omawiana szkoda ma charakter niemajątkowy, aktualizuje wyeksponowany w rozstrzyganym zagadnieniu prawnym problem ewentualnej podstawy odpowiedzialności organizatora imprezy turystycznej. Problem ten powstaje dlatego, że w polskim prawie obligacyjnym dominuje pogląd, ugruntowany jeszcze pod rządem art. 157 § 3 Kodeksu Zobowiązań, zgodnie z którym naprawienia szkody niemajątkowej (zadośćuczynienia za krzywdę) można żądać tylko w wypadkach przewidzianych przez ustawę. Wprawdzie kodeks zobowiązań przewidywał w tym zakresie pewne koncesje, polegające na możliwości stosowania do odpowiedzialności kontraktowej odpowiednio przepisów o naprawieniu szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, co niekiedy otwierało drogę do zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą z niewykonania zobowiązania, jednak w kodeksie cywilnym takiego przepisu nie przewidziano.

Tym samym możliwość przyznania zadośćuczynienia w ramach odpowiedzialności ex contractu została odjęta; współcześnie jest to możliwe wyłącznie w ramach reżimu odpowiedzialności deliktowej (art. 445 i 448 k.c. ulokowane w tytule VI „Czyny niedozwolone”). Oczywiście, nie jest wykluczone naprawienie szkody niemajątkowej wynikającej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jeżeli strony stosunku obligacyjnego tak postanowią na podstawie art. 353 (1) k.c. Nie są także wyłączone przypadki odpowiedzialności za szkodę niemajątkową wynikające ze zbiegu podstaw unormowanego w art. 443 k.c., zwłaszcza w razie wyrządzenia szkody na osobie, jednak należą one do wyjątków.

W tym stanie rzeczy, skoro Trybunał Sprawiedliwości w przytoczonym orzeczeniu z dnia 12 marca 2002 r. orzekł, że art. 5 dyrektywy 90/314 powinien być wykładany w sposób obejmujący pojęciem szkody także uszczerbek niemajątkowy w postaci „zmarnowanego urlopu”, to art. 11a Uut, przenoszący art. 5 dyrektywy do polskiego porządku prawnego, musi być wykładany w ten sam sposób.

Niematerialny charakter szkody w postaci „zmarnowanego urlopu” nie może budzić wątpliwości, gdyż – jak trafnie podnosi się w doktrynie – w majątku poszkodowanego nie dochodzi z tego tytułu do jakiegokolwiek uszczerbku; jest poza tym oczywiste, że przyjemność oczekiwana w związku z podróżą (urlopem), a nieuzyskana w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zawartej umowy, pozostaje wyłącznie w sferze wrażeń i uczuć, jest więc zjawiskiem czysto psychicznym, pozbawionym elementu majątkowego lub komercyjnego. W piśmiennictwie pojawiają się wprawdzie próby kwalifikowania omawianej szkody jako szkody majątkowej, oparte na tezie, że pewna forma wypoczynku lub przyjemności w postaci wycieczki lub pobytu na urlopie przybiera postać świadczenia, którego wartość wyraża cena imprezy turystycznej, tezę tę trudno jednak uznać za przekonującą, zwłaszcza że jej przyjęcie i tak nie pozwoliłoby na pełną rekompensatę szkody polegającej na „zmarnowaniu urlopu”.

Upowszechnienie turystyki oraz – związane z tym – zawieranie tzw. umów o podróż, odbywaną najczęściej w czasie wakacji lub urlopu, doprowadziło do powstania nowych problemów prawnych, dotychczas nieznanych albo traktowanych jako marginesowe, wiążących się głównie z dochodzeniem roszczeń o odszkodowanie z tytułu niewykonania albo nienależytego wykonania tych umów. De lege lata szczególną trudność orzeczniczą sprawiają roszczenia o naprawienie szkody w postaci określanej jako „utrata przyjemności z wakacji”, „utracony wypoczynek” lub „zmarnowany (stracony) urlop”. Jednoznaczny, jurydyczny opis szkody leżącej u podłoża tych roszczeń, skupiających żądania oparte na rozmaitych stanach faktycznych, nie jest łatwy, zawsze jednak chodzi o szkody niematerialne poniesione przez podróżnego (klienta) w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania przez organizatora turystyki umowy o podróż. Na ich określenie w piśmiennictwie i judykaturze najczęściej używa się terminu „zmarnowany urlop” (wasted holiday), będącego w istocie skrótem semantycznym, oddającym zwięźle istotę szkody polegającej na utracie oczekiwanych w związku z zawarciem umowy przyjemnych przeżyć, wiązanych najczęściej z podróżą, relaksem i wypoczynkiem.

Utworem w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. z dnia 17 maja 2006 r. Dz.U. Nr 90, poz. 631), zwanej dalej Upa jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze,ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Tylko więc w sytuacji gdy fotografia spełnia ww. przesłanki, jej twórcy przysługuje ochrona  przewidziana w prawie autorskim.

Nie wszystkie jednak rodzaje fotografii mogą być objęte ochroną wynikającą z prawa autorskiego. W szczególności chodzi tu np. o zdjęcia legitymacyjne, zdjęcia do paszportów, które wykonywane są według z góry ustalonego schematu.

Twórcy utworu fotograficznego przysługują zarówno majątkowe jak i osobiste prawa autorskie.

Naruszenie autorskich praw majątkowych do utworu fotograficznego polega zwykle na wykorzystaniu go wprost w całości lub we fragmentach. Ochronie może też jednak podlegać, w przypadku zdjęć pozowanych ich szczególna kompozycja, w twórczy sposób wykorzystująca odpowiedni układ osób, przedmiotów, elementów krajobrazu itp. Natomiast, co do zasady, nie podlega ochronie, również w przypadku fotografii „pozowanych”, samo wykorzystanie w niej konkretnych osób czy rekwizytów.

Zgodnie z art. 79 Upa twórca fotografii, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

• zaniechania naruszania
• usunięcia skutków naruszenia
• naprawienia wyrządzonej szkody: na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu
• wydania uzyskanych korzyści
• jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd
• zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, nie niższej niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia, na rzecz Funduszu Promocji Twórczości, gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach działalności gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.

W myśl art. 11 Upa autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Na podstawie art. 78 Upa twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Od praw autorskich twórcy utworu fotograficznego należy odróżnić prawo osoby fotografowanej do jej wizerunku.  Pojęcie wizerunku obejmuje wszystkie cechy fizyczne dostrzegalne dla otoczenia danej jednostki, składające się na jej wygląd, pozwalające na jej identyfikację spośród innych osób, umożliwiające rozpoznawalność. W pojęciu tym mieszczą się również dodatkowe utrwalone elementy związane z wykonywanym zawodem takie jak: charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się i kontaktowania z otoczeniem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia  20.05.2004 r., sygn. akt II CK 330/03).

Zgodnie z art. 23 k.c. wizerunek jest jednym z dóbr osobistych. Dobrem chronionym w tym przypadku jest autonomia każdej osoby w zakresie swobodnego rozstrzygania, czy i w jakich okolicznościach jej wizerunek może być rozpowszechniony. W konsekwencji dla oceny naruszenia tego dobra nie jest doniosłe ustalenie, jakie inne interesy niż tylko ochrona własnej autonomii uzasadniają odmowę osoby portretowanej udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie jej wizerunku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 grudnia 2001 r., sygn. akt I ACa 957/01).

Na podstawie art. 24 k.c. ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 448 k.c.). Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 Upa rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Ponadto, w ust. 2 wskazano, iż zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

• osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych
• osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Dla zastosowania art. 81 ust. 2 pkt 2 Upa rozstrzygające znaczenie ma ustalenie w strukturze przedstawienia relacji między wizerunkiem osoby domagającej się ochrony a pozostałymi elementami jego treści. Co za tym idzie rozpowszechnianie wizerunku nie wymaga zezwolenia, jeśli stanowi on jedynie element akcydentalny lub akcesoryjny przedstawionej całości, tzn. w razie usunięcia wizerunku nie zmieniłby się przedmiot i charakter przedstawienia.

Zezwolenie na wykorzystanie wizerunku może być udzielone w dowolnej formie, byleby oświadczenie było jasne i niewątpliwe.

Osoba udzielająca zezwolenia musi mieć zatem świadomość, w jaki sposób, w jakich warunkach jej wizerunek zostanie wykorzystany (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27.11.2012 r., sygn. akt I ACa 1089/12).

Reasumując: zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku może być udzielone w formie dowolnej, ale musi być niewątpliwe. Oznacza to, że osoba je udzielająca musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, kontekstu przedstawienia ale także miejsca i czasu publikacji. Zakres udzielanej zgody na wykorzystanie wizerunku powinien być interpretowany w razie sporu w sposób restrykcyjny, zwłaszcza w odniesieniu do działalności reklamowej. Zwraca się przy tym uwagę na to, iż zezwolenie musi być wyrażone ze świadomością wynikających z niego konsekwencji i powinno odnosić się do skonkretyzowanych stanów faktycznych, a więc do sprecyzowanych sposobów i okoliczności wykorzystania wizerunku (chodzi tu o oznaczenie osoby rozpowszechniającej wizerunek, czas i miejsce udostępnienia wizerunku, ewentualnie o towarzyszący komentarz lub zestawienie z innymi wizerunkami). Ponadto zezwolenie nie może mieć charakteru abstrakcyjnego tzn. nie może dotyczyć wykorzystania wizerunku „w ogóle”. Wyjątek stanowi udzielenie przez uprawnionego zezwolenia na wykorzystanie wizerunku w sposób abstrakcyjny, bez wyraźnego wyznaczenia granic czasowych, ani ograniczeń co do oznaczonych okoliczności (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 25.10.2012 r., sygn. akt V ACa 814/12).

Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1 Upa.

Odesłanie do art. 78 ust. 1 powoduje, że osoby, których wizerunek jest bezprawnie rozpowszechniany, mogą wystąpić z roszczeniami analogicznymi do tych, jakie przysługują twórcy w przypadku naruszenia jego autorskich praw osobistych. W grę wchodzi roszczenie o: zaniechanie działań zagrażających, dopełnienie czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia (zwłaszcza przez złożenie publicznego oświadczenia), zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy naruszenie było zawinione, zobowiązanie sprawcy aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany cel społeczny.